بمب

چگونگي ساخت انواع مواد انفجاري به زبان ساده

الف) مواد انفجاري درجه بالا (خرجهاي اصلي)

اين مواد قدرت انفجاري بالايي دارند ، ليکن از حساسيت کمي برخوردار بوده وآنها را تنها با يک فتيله نمي توان منفجر نمود. موادي مانند نيترات آمونيم، نيترات اوره، مواد منفجره پلاستيکي و… از اين دست مواد محسوب مي شوند، که از آنها بعنوان خرج اصلي در بمبها استفاده مي شود.

اين قاعده کلي را همواره بخاطر داشته باشيد، که هر ماده منفجره درجه بالا چنانچه در مقادیر کم تهيه شود، می تواند بعنوان بمب صوتی عمل کند، براي مثال اگر 10 کيلوگرم نيترات اوره يا آمونيم یک بمب انفجاری ایده آل با قدرت تخريبي مناسب مي باشد یک کيلو گرم آن بعنوان یک بمب صوتی عمل خواهد نمود.

براي انفجار و رسيدن به حداکثربازده ( قدرت انفجاري) در اين مواد باید از یک بوستر (تقویت کننده) یا به عبارتی یک بمب کوچک نيز استفاده نمائيد، زیرا اين مواد غير حساس بوده و انفجار آنها با یک چاشني به تنهايي [حسب نوع ماده ي مورد استفاده] مي تواند موثر نباشد.

1-الف) نيترات آمونيم

نيترات آمونيوم به طور گسترده در كشاورزي به عنوان كود نيز استفاده مي شود. برای جدا کردن مواد افزودنی موجود در کود کافی است آن را داخل آب حل کنيد. نيترات آمونيم داخل آب حل می شود و مواد افزودنی باقی می مانند. اگر محلول را با یک تکه پارچه صاف کرده و در یک تشت بزرگ بریزید تا آب اضافی بخار شود، نيترات آمونيم خالص را که در دما و فشار محيط مي بايستي به صورت ذرات كريستال جامد ديده شود، در اختيار خواهيد داشت. در حين کار از دستکش استفاده نمائيد.

در نظر داشته باشيد، نيترات آمونيم بشدت رطوبت هوا را بخود جذب می کند و این موضوع، خاصيت انفجاری آن را از بين می برد و از اين حيث لازم است آن را در مکاني عاري از رطوبت نگهداري نمائيد.

2-الف) نيترات اوره

وسایل لازم:

۱- بشر ۱ ليتری

۲- همزن چوبي يا شيشه ای

۳- قيف وپارچه صافی

۴- دماسنج

۵- ماسک و دستکش

مواد لازم:

۱- اسيد نيتریک صنعتی: ۲۲۵ سی سی (قابل فروش در تمام فروشگاههای مواد شيميایی)

۲- کود اوره ۲۰۰ گرم (قابل فروش در تمام فروشگاههای لوازم کشاورزي و مواد شيميایی)

شيوه تهيه:

ابتدا اوره را دربشر ۱ ليتری ریخته و ۳۰۰ تا ۴۰۰ سی سی آب را به بشر اضافه می کنيم و آن را با همزن شيشه ای به هم می زنيم تا کاملا در آب حل شود. وقتی اوره کاملا در آب حل شد اسيد نيتریک را کم کم به بشر اضافه ميکنيم به نحوی که دما از ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتی گراد بالاتر نرود. بعد ازاضافه کردن کامل اسيد نيتریک، ده دقيقه صبر می کنيم. سپس نيترات اوره را که در ته بشر ته نشين شده، با استفاده از قيف و پارچه فيلتر می کنيم. برای شستشوی دانه های نيترات اوره از نا خالصی، ۲ مرتبه مقداری آب مقطر را روی آن ميریزیم. مقدار آب نباید زیاد باشد و بيشتر از ۲ بار نيترات اوره را با آب شستشو ندهيد، زیرا آب، نيترات اوره را در خود حل می کند و نيترات اوره به هدر می رود. نيترات اوره را درون ظرفی پلاستيکي پهن می کنيم تا کاملاخشک شود. رنگ دانه های نيترات اوره سفيد متمایل به صورتی ميباشد.

تذکرات مهم:

الف) بهتر است از اوره آزمایشگاهی استفاده کنيد تا قدرت انفجاری آن بيشتر شود.

ب) بديهي است برای بدست آوردن مقدار بيشتر نيترات اوره می توانيد نسبت ها را چند برابر کنيد. مثلا ۱ کيلو اوره را در آب حل کنيد و ۱۱۰۰ سی سی نيتریک اسيد را به آن اضافه کنيد. به جای بشر هم می توانيد از ظروف پلاستيکی بزرگ برای ساخت مقادیر زیاد نيترات اوره استفاده کنيد.

ج) در صورت لزوم براي پايين آوردن درجه حرارت از حمام (طشت) آب و يخ در زير بشراستفاده نماييد.

3-الف) ديناميت

در ساده ترين شکل ممکن، ديناميت از ترکيب 8 درصد نيترو سلولز با 92 درصد نيترو گليسييرين توليد مي شود. (با چگونگي ساخت اين مواد در مباحث بعدي آشنا خواهيد شد)

به چند نمونه از مشهورترين فرمولهاي ديگر ساخت اين ماده انفجاري در ذيل نيز توجه کنيد:

نمونه اول: 71 % نيترو گليسيرين+ 23 % نيترات آمونيم+ 4% نيترو سلولز+ 2% زغال چوب

نمونه دوم: 25 % نيترو گليسيرين+ 62 % نيترات آمونيم+ 1% نيترو سلولز+ 12 % زغال چوب

اين مواد با استفاده از انگشتان دست لازم است بصورت ماده ي نرم و پلاستيکي [پس از ترکيب] در آورده شوند.

4-الف) تي ان تي

براي ساخت TNT بترتيب زير عمل مي کنيم:

دو بشر آماده نموده و در يکي از آنها محلولي از 76 درصد اسيد سولوفوريک و 23 درصد اسيد نيتريک و 1 درصد آب آماده مي کنيم. (براي کاهش دما از ظرفي حاوي آب و يخ در زير بشر استفاده کنيد)

نکته: هیچگاه ولو بطور تصادفی آب را به اسید سولفوریک غلیظ اضافه نکنید. این عمل را همواره بصورت افزودن اسید به آب انجام دهید!

در بشر ديگر محلولي از 57 در صد اسيد نيتريک و 43 درصد اسيد سولفوريک آماده نمائيد.

10 گرم از اولين محلول را در درون يک بشر خالي بريزيد و بشر را در درون حمام آب و يخ قرار دهيد. 10 گرم تولوئن به آن اضافه نمائيد و آن را براي چند دقيقه به آرامي بهم بزنيد.

بشر را از درون يخ خارج نموده و آن را به آرامي حرارت دهيد تا دما به 50 درجه سانتي گراد برسد. (محلول را به آرامي در حين حرارت دادن بهم بزنيد)

50 گرم ديگر از محلول اسيد در اولين بشر را به بشرِ در حالت حرارت اضافه نمائيد و دما را به 55 درجه سانتي گراد افزايش دهيد. ده دقيقه زمان لازم است تا در چنين دمايي مايعي روغني شکل در بالاي اسيد تشکيل شود.

پس از 10 الي 12 دقيقه محلول اسيد به درون حمام آب و يخ بازگردانده مي شود و دماي آن به 45 درجه سانتي گراد کاهش داده مي شود. در اين دما مايع روغني در ته بشر ته نشين مي شود. حال يک سرنگ برداريد و اسيد هاي بالاي ظرف را از درون بشر خارج نمائيد. آنچه بايد باقي بماند مايغ روغني تشکيل شده است!

در اين مرحله لازم است دما را به آرامي به 83 درجه سانتي گراد افزايش دهيد و در اين بازه زماني که اينکار را به آهستگي انجام مي دهيد، 50 گرم از محلول اسيد در اولين بشر را مجدداً به مايع روغني بيافزائيد.

پس از رسيدن دماي مخلوط به 83 درجه سانتي گراد آن را بمدت نيم ساعت کامل در چنين دمائي حفظ نمائيد. در انتهاي اين دوره زماني دماي آن را به 60 درجه سانتي گراد تقليل دهيد و آن را بمدت نيم ساعت کاملِ ديگر در چنين دمائي حفظ کنيد.

در پايان اين دوره زماني مجدداً اسيد بالاي ظرف را با استفاده از يک سرنگ به بيرون بريزيد بطوريکه تنها مايع روغني در ته ظرف باقي بماند.

در اين مرحله لازم است دما را بسيار به آرامي و به آهستگي به 80 درجه سانتي گراد افزايش دهيد و در طول زماني که اينکار را انجام مي دهيد 30 گرم اسيد سولوفوريک به بشر حاوي مايع روغني بيافزائيد. به محض رسيدن به دماي ياد شده، 30 گرم از محلول اسيد در بشر دوم را که از قبل آن را مطابق توضيحات فوق آماده نموده ايد بدرون بشر مي افزائيم و اجازه مي دهيم دما به اهستگي از 80 درجه سانتي گراد به 104 درجه سانتي گراد افزايش داده شود و دما را بمدت 3 ساعت در دماي ياد شده ثابت نگاه مي داريم.

در پايان دوره زمان سه ساعته دماي مخلوط به 100 درجه سانتي گراد تقليل داده مي شود و آن را بمدت نيم ساعت در چنين دمايي ثابت نگه مي داريم. پس از گذشت اين مدت زمان اسيد را با استفاده از سرنگ از مايع روعني جدا نمائيد و مايع روغني را با آب جوش شستشو دهيد. در طول زماني که مايع روغني به بشر ديگري حاوي آب جوش (به منظور شستشو) منتقل مي شود بطور ثابت مخلوط بايستي بهم زده شود تا تي ان تي بصورت متبلور و جامد درآيد. با شروع تبلور، آب سرد به بشر بيافزائيد بطوريکه در انتها تي ان تي به شکل حبه هايي در اختيارتان خواهد بود. (آب اضافي را دور بريزيد)

تذکرات مهم:

1- درجه حرارتهايي که در ساخت تي ان تي به آنها اشاره نموده ايم کاملاً دقيق و حقيقي است و بهتر است يک ترمومتر (دماسنج) آزمايشگاهي مناسب تهيه نمائيد.

2- کليه مواد اوليه در ساخت تي ان تي را مي توانيد از فروشگاههاي لوزام شيميائي، آزمايشگاهي و صنعتي تهيه نمائيد.

3- بهتر است از اسيد با درجات خلوص بالا استفاده نمائيد.

5-الف) سري ترکيبات سي (Composition C)

سري ترکيبات C، منفجره هايي خميري شكل هستند كه براي مصارف تخريب تهيه شده اند و داراي ويژگيهاي منحصر به فردي بشرح زير مي باشند:

1- از قدرت تخريبي ويرانگر و قابل ملاحظه اي (در قياس با TNT) برخوردار مي باشند.

2- غير قابل شناسايي توسط دستگاه هاي اشعه ايکس (X-RAY) و … مي باشند.

3- داراي شكل خميري و نرم بوده و قابليت جاسازي بالايي دارند.

4- با توجه به شكل و حالت فيزيكي به راحتي قابل حمل توسط انسان يا در قالب مواد مشابه مي باشند.

5- نياز به تجهيزات خاص و پيچيده اي براي انفجار ندارند و تنها با يك چاشني منفجر مي شوند و در صورت استفاده از بوستر حداکثر بازده انفجاري ممکن را دارند. (اين موضوعات در مطالب بعدي تشريح خواهد شد)

در سري ترکيبات C در انواع C3، C2، C1 و C4، نمونه ي C1 براي ساخت خانگي مناسب تر بوده و از اين نظر در اينجا نسبت به آموزش آن بسنده مي شود.

براي تهيه آن کافي است3/88 (هشتاد و هشت مميز سه ) در صد آردي ايکس را با 1/11 (يازده مميز يک )درصد روغن معدني (مانند روغن پارافين) و 6/. (شش دهم) درصد لِسيتين در درون انواع محکمي از کيسه هاي پلاستيکي که براي نگهداري مواد غذايي در دراز مدت بکار مي روند بخوبي ورز دهيد.

تذکرات مهم:

الف) لسيتين و روغن هاي معدني نظير پارافين را به آساني مي توانيد از دراگ استورها و فروشگاههاي مواد غذايي تهيه نمائيد.

ب) اين ماده منفجره را در جاي خشک و خنک نگهداري نمائيد. دماي مناسب پيشنهادي در نگهداري 40-0 درجه سانتي گراد مي باشد. دماهاي بالاي 40 درجه و زير صفر درجه ي سانتي گراد بر حساسيت اين ماده انفجاري تاثير منفي بجاي مي گذارند.

6-الف) کربن تت

کربن- تِت، که با نام شيميايي اصلي تتراکلريدکربن شناخته مي شود، به لحاظ فيزيکي بحالت مايع بوده و بويي مطبوع شبيه به کلروفورم دارد. تتراکلريدکربن سمي است ونميسوزد. درحرارتهاي بسياربالا يا تماس بافلزاتِ داغ، تتراکلريدکربن به شکل سمى فسژن وکلرين درمى آيد.

ساختار انفجاري متداول از اين ماده [به لحاظ نظامي] از مخلوط آن با پودر آلومينيوم کاملاً ریز بدست مي آيد، بطوريکه براي ساخت اين ماده انفجاري بايستي دو قسمت پودر آلومينيوم را به لحاظ وزني با يک فسمت تترا کلرید کربن (یا تترا کلرو اتیلن) در يک ظرف مخلوط کنيد.

در نظر داشته باشيد ابتدا پودر آلومينيوم را در درون ظرفي بريزيد و کربن- تتِ مايع را به درون ظرف، در حاليکه مخلوط را با يک ميله چوبي بهم مي زنيد، بريزيد.

آنقدر مخلوط را بهم بزنيد تا چون عسل قوام بيايد.

احتياط: بخارات اين مايع بسيار سمي بوده و نبايستي استنشاق شوند.

مخلوط را تا زمان استفاده در درون يک شيشه دهان گشاد بريزيد و توجه داشته باشيد مايعِ درون مخلوط در زماني که درب ظرف باز است بسرعت بخار مي شود و در يک طرف دربسته چنين مخلوطي را حداکثر تا 72 ساعت مي توانيد نگهداري نماييد. پس از اين مدت زمان خطر انفجار بسيار بالا مي رود و از اين حيث توصيه مي کنيم بر زمان توليد و استفاده نظر داشته باشيد و زمان ساخت را نزديک به زماني که اهداف عملياتي از ساخت اينگونه بمبها داريد قرار دهيد.

توجه: استفاده از بمبهاي کربن تت در مکانهاي شلوغي که فاقد تهويه ي مناسبند، مانند مکانهاي تجمع مزدوران در مساجد و حسينيه ها، کاربردي ترند.

7-الف) اچ – 6

H-6 ماده منفجره ي نظامي قدرتمندي است، که بعنوان خرج اصلي مورد استفاده بوده و براي انفجار آن بايستي از چاشني استفاده نمود. اين ماده منفجره متشکل از ترکيب مواد با درصدهاي وزني زير مي باشد:

- آردي ايکس: 1/45 درصد (چهل و پنج مميز يک درصد)

- تي ان تي: 2/29 درصد (بيست و نه مميز دودرصد)

- پودر آلومينيوم: 21 درصد (بيست و يک درصد)

- موم پارافين: 1/4 درصد (چهار مميز يک درصد)

- آنتي اکسيدان: 6/0 درصد (شش دهم درصد)

توجه: طرز ساخت RDX در بخش هاي بعدي خواهد آمد و در ترکيب فوق مي توانيد از لِسيتين (lecithin)، که قابل تهيه از طريق فروشگاههاي مواد غذايي، قناديها و … است، بعنوان آنتي اکسيدان نيز استفاده کنيد.

طريقه تهيه:

براي ساخت H-6، ابتدا TNT را در درون ظرفي در بنزين موتور سوپر بدون سرب حل نماييد. حال موم پارافين را به درون ظرف، در حاليکه مخلوط را با يک ميله چوبي بهم مي زنيد، بريزيد.

پس از حل شدن موم پارافين و تي ان تي در درون بنزين، RDX و لِسيتين را به آن بيفزاييد و اين ترکيب را بهم بزنيد تا شکل نسبتاً يکنواختي بخود بگيرد. در خاتمه، پودر آلومينيوم را نيز درون ظرف بريزيد و مخلوط را با ميله چوبي بهم بزنيد.

حال ماده بدست آمده را بحال خود رها کنيد تا تمامي بنزين درون آن تبخيرشود. کار تمام است!

نکته : مي توانيد بجاي استفاده از لِسيتين، از 7/4 (چهار مميز هفت)درصد موم پارافين نيز به تنهايي در ترکيب فوق استفاده کنيد، اما بدليل احتمال تشکيل بلورهاي بزرگي از RDX که موجب حساس شدن ماده انفجاري مي شود، استفاده از آنتي اکسيدان (لسيتين) در ترکيب فوق را توصيه مي کنيم.

8- الف) سِمتِکس

سِمتِکس (Semtex) گونه اي ماده ي منفجره ي پلاستيکي (خميري) شکل است، که در رقابت با C4، از اين ماده انفجاري نيز تا اندازه اي قويتر است.

سمتکس بعنوان خرج اصلي به راحتی قابل حمل و یا شکل دادن است و براي انفجار آن بايستي از چاشني استفاده نمود.

سمتکس ماده انفجاري ترکيبي نسبتاً گران قيمتي است، که در ساخت آن از RDX وPETN استفاده مي شود و گران بودن اين ماده ترکيبي نيز بيشتر به سبب استفاده از RDX در ترکيب آن مي باشد.

براي ساخت سمتکس به مواد اوليه و وسايل زير نيازمنديم:

- RDX

- PETN

- وردنه

- روغن موتور

- کاغذ چرب

- تخته آشپزي چوبي

- قاشق چوبي

- ظرف شيشه اي درب دار

مقدار کمي از RDX را بر روي تخته آشپزي چوبي قرار دهيد. با استفاده از وردنه، اين کریستالها را در حدي که قوامي نظير آرد پيدا نمايند، خرد کنيد.

توجه داشته باشيد، فقط از يک وردنه و تخته ي نو استفاده کنيد و از روشهاي ديگري مانند استفاده از هاون و … خودداري کنيد. مهم اين است که کريستالها به شکل يکنواختي بدور از ايجاد اصطکاک جدي ميان دو سطح خرد شوند و براي احتياط بايستي اين عمل را با مقادير بسيار کمي از RDX در دفعات جداگانه اي به آرامي انجام دهيد.

همين روش را عيناً در مورد PETN انجام دهيد، تا ذرات آن کاملاً به شکل پودر در آيند.

براي تهيه سمتکس دو روش متداول زير وجود دارد:

روش اول: در اين روش RDX و PETN را به نسبت مساوي با يکديگر ترکيب نموده و بتدريج [در حدي که اين مخلوط حالتي خميري بخود بگيرد] به آن روغن موتور مي افزائيم.

روش دوم: در اين روش از آنتي اکسيداني نظير لِسيتين (lecithin)، که قابل تهيه از طريق فروشگاههاي مواد غذايي، قناديها و … است، نيز استفاده مي شود، بدين ترتيب که پتن را به نسبت 9/40% (چهل مميز نه درصد) با RDX به نسبت 2/41% (چهل و يک مميز دو درصد) مخلوط مي کنيم.

حال مخلوط بدست آمده را با 3/17% (هفده مميز 3درصد) روغن موتور و 6/0 (شش دهم) درصد لسيتين در درون کيسه پلاستيکي محکمي بخوبي ورز مي دهيم و در نهايت ماده ي خميري بدست آمده را در درون کاغذ چرب بسته بندي مي کنيم.

توجه: روش دوم دقيق تر است و براي مخلوط نمودن پتن و آردي ايکس، در هر دو روش، بايستي اين دو را در يک ظرف شيشه اي بريزيد و ظرف را به آرامي بمدت 5 دقيقه تکان دهيد. در هر دو روش فوق ميتوانيد بجاي روغن موتور از وازلين يا ديگر روغن هاي معدني مانند روغن پارافين نيزاستفاده کنيد. سمتکس بدست آمده را مي توانيد بلافاصله پس از آماده سازي استفاده کنيد. سمتکس را درجايي خشک و خنک نگهداري کنيد. در نظر داشته باشيد سمتکس غير قابل شناسايي توسط دستگاه هاي اشعه ايکس (X-RAY) و … مي باشد.

9-الف) آنفو

بخش زیادی (5/94 – نود وچهار مميز پنج- درصد) از این ماده منفجره ي ارزان قيمت را نیترات آمونیوم تشکیل میدهد. آنفو (Ammonium Ntrite Fuel Oil) که به اختصار به ANFO نيز نمايش داده مي شود، از مخلوط نیترات آمونیوم (5/94 –نودو چهار مميز پنج- درصد) و سوخت مايع (5/5 – پنج و نيم- درصد) مانند نفت، بنزين و يا گازوئيل تهيه مي شود.

لازم بذکر است، بدليل استفاده از نيترات آمونيم در ترکيب، هرگونه رطوبت آن را غيرفعال مي کند.

10-الف) کلرات پتاسیم

کلرات پتاسیم یک ترکیب انفجاری بسیار فرّار است که در گذشته به عنوان خرج اصلي در نارنجک، مین های زمینی و گلوله خمپاره در کشورهایی مانند فرانسه و آلمان از آن استفاده شده است.

سفید کننده های خانگی متداول مانند بليچ شامل مقدار کمی از کلرات پتاسیم هستند، که با دنبال نمودن مطالب ذيل خواهيد توانست آن را از اينگونه سفيد کننده ها تفکيک نموده و ماده انفجاري مناسبي بسازيد.

وسائل مورد نياز

1- ظرف نشکن بزرگي از جنس پيرکس

2- هيدرومتر*

3- کلريد پتاسيم

4- محلول سفيد کننده (بليچ)

5- آب مقطر

6- موم و وازلين

7 – بنزين

یک گالن سفید کننده، را در ظرف پيرکس بزرگي بريزيد و آن را بر روي يک اجاق گاز حرارت دهيد. 63 گرم کلريد پتاسيم به بليچ در حال گرم شدن اضافه کنيد. محلول را تا آنجا که بر روي هيدورمترعدد 3/1 (يک مميز سه) قابل قرائت باشد بجوشانيد.

حال محلول را از روي گاز برداريد و اجازه دهيد تا خنک شود. (دماي ايده ال دمائي در حد فاصل دماي اتاق و صفر درجه سانتي گراد است و از اين نظر مي توانيد محلول را در درون يخچال نيز قرار دهيد)

حال کريستالهاي شکل گرفته در درون محلول را فيلتر نمائيد. (محلول درون ظرف را حين فيلتر دور نريزيد)

حال مجدداً محلول را بمانند قبل بجوشانيد و آنرا خنک نمائيد و کريستالهاي درون ظرف را فيلتر نمائيد. 56 گرم از کريستالهاي بدست آمده را با 100 ميلي ليتر آب مقطر مخلوط کنيد. مخلوط حاصله را در حدي که بجوش بيايد گرم نمائيد و سپس بگذاريد تا خنک شود. حال محلول را فيلتر نمائيد تا کريستالهايي که در فرآيند سرد شدن محلول تشکيل شده اند از آن جدا شوند. اين بلورها کلرات پتاسيم نسبتاً خالص اند.

اين کريستالها را بصورت پودر درآورده و در معرض هواي گرم ملايمي قرار دهيد تا تمام رطوبت آن گرفته شود. حال 5 قسمت از وازلين را در 5 قسمت از موم ذوب نموده وهمزمان با سرد شدن نسبی، آن را در بنزين سفيد بریزید وبهم بزنید بطوريکه بصورت مايع درآورده شود. حال اين مايع را بر روي 90 قسمت کلرات پتاسيمي که در فوق فراهم آورده ايد در کاسه اي پلاستيکي بريزيد وآن را بخوبي مخلوط کنيد تا ماده خميري يکدستي پديد آورده شود و در ادامه بگذاريد بنزين درون آن نيز تبخير شود.

در نهايت ماده انفجاري بدست آمده را در جاي خشک و خنکي قرار دهيد و آن را از اصطکاک، سولفيدها، گوگرد و ترکيبات فسفري بدور نگاه داريد.

* هیدرومتر وسیله ی شیشه ای مدرجی است که برای تعیین چگالی مایعات به کار می رود و شامل یک مخزن شیشه ای حاوی گلوله های کوچک سرب یا جیوه برای ایجاد سنگینی می باشد. در هنگام استفاده از هیدرومتر باید توجه داشته باشیم که هیدرومتر در داخل مایع مورد نظر بیش از حد (تا ته ظرف) پایین نرود و همچنین خیلی روی مایع شناور نباشد بلکه بصورتی داخل مایع قرار بگیرد که از کف ظرف حداقل 2.5Cm فاصله داشته باشد. در هنگام خواندن هیدرومتر باید چشم کاملاً در راستای سطح مایع قرار بگیرد و بالاتر یا پایین تر نباشد.همچنین هنگام خواندن عدد باید دقت کنیم که مایع بالا آمده و چسبیده به کنار هیدورمتر را در نظر نگیریم بلکه درست عدد متناظر با سطح مایع داخل ظرف را مد نظر داشته باشیم.

11-الف) نيترو استارچ

نيترو استارچ پودر سفید رنگِ مايل به زردي (کمی شبیه RDX) است، که بوسيله يک چاشني فعال مي شود.

براي تهيه اين ماده انفجاري، کافي است 100 میلی لیتر اسید نیتریک 98 تا 100٪ و 138 میلی لیتر اسید سولفوریک 95 تا 100٪ را در یک بشر به آرامي ترکيب نماييد. توجه داشته باشيد از اين عمل حرارت زيادي توليد مي شود و بايستي اضافه کردن يک اسید به اسيد ديگر را به آرامی انجام دهيد و بشر را در حمام يخ- نمک نيز قرار داده باشيد.

در حالي که مخلوط اسيدها را به آرامي هم مي زنيد، 100 گرم نشاسته را به مخلوط دو اسيد به آرامي اضافه نماييد. حفظ درجه حرارت در حدود 10 الي 12 درجه سانتي گراد در مدت زماني حدود يکساعت و پنجاه دقيقه، در حالي که مخلوط را نيز بوسيله هم زن شيشه اي بهم مي زنيد مساله مهمي است که به آن توجه داشته باشيد.

مهم: حفظ درجه حرارت در دمايي حدود 40 درجه سانتي گراد سرعت واکنش در حصول نتيجه نهايي را افزايش مي دهد، ليکن احتمال بروز حادثه و انفجار ناخواسته نيز به همان نسبت بالا مي رود.

پس از اين مدت زمان کافي است نيترو استارچ را فيلتر و جدا نماييد و آن را در بشر ديگري حاوي آب سرد بشوئيد.

در ادامه نيترواستارچ را در آب تازه ديگري که حاوي مقدار کمي بي کربنات سديم (جوش شيرين) است بجوشانيد تا هر گونه اسيد اضافي ديگري از آن زدوده شود. اين شستشو را در در صورت لزوم در دفعات مکرر ديگري آنقدر تکرار نمائيد تا با اندازه گيري PHبوسيله کاغذ تورنسل (ليتموس) با سنجش ميزان اسيدي بودن نيترواستارچ اين ماده از اسيد کاملاً عاري و پاک دانسته شود. (در صورت دسترسي به تجهيزات پيشرفته تر مي توانيد از PH سنجهاي مدرن ديجيتالي نيز استفاده نمائيد)

نيترو استارچي که از اسيد بطور کامل پاک گرديده است را از آب فيلتر نموده و بگذاريد تا خشک شود. توجه داشته باشيد نيترو استارچ در زمان انفجار از مقدار مشابه تي ان تي در خرج گذاريها بر روي بمبها ضعيف تر عمل مي کند.

ب) خرجهاي مياني

از اين مواد منفجره، که نسبت به چاشنی ها حساسیت کمتری نسبت به دما و ضربه دارند، ولی حساسیتشان از خرج اصلی بیشتر است، بعنوان خرجهاي مياني (بوسترها) استفاده مي شود.

از مباحث قبل بياد دارديد، قدرت تخریبی اين مواد از چاشنی ها بیشتر و از خرج اصلی کمتر است، بطوريکه خرج هاي میانی در مواقعی به کار می روند، که قدرت چاشنی( آغازگر) برای منفجر کردن خرج اصلی کافی نباشد. در عمل بدون استفاده از آنها، حتي افزودن مقدار چاشنی، تاثير بسزايي در روند انفجار ندارد!

از خرجهای میانی می توان RDX، PETN و … را برشمرد.

احتياط: اطلاق عبارت “کم حساس بودن” به اين مواد بدان معنا نيست، که خرجهای میانی قوی نیستند! حتي يک کپسول (استوانه) انفجاری از این مواد که بطور معمول 6 سانتي متر طول و 7 ميلي متر قطردارد، داراي قدرت قابل توجهي است، بطوريکه اگر در دست کسی منفجر شود ، باعث قطع شدن آن می شود.

1-ب) RDX

آر دي ايکس از پايداري بالايي در نگهداريهاي طولاني مدت برخوردار مي باشد.

چگونگي ساخت RDX بطور صحيح بصورت ذيل است:

مواد لازم

1- هگزامين (50 گرم)، قابل تهيه در فروشگاههاي مواد شيميايي، صنعتي و آزمايشگاهي

2- اسيد نيتريک تغليظ شده 99 درصد يا بالاي 85 درصد، 550 ميلي ليتر، قابل تهيه در فروشگاههاي مواد شيميايي، صنعتي و آزمايشگاهي

3- نيترات پتاسيم قابل تهيه در فروشگاههاي مواد شيميايي، صنعتي و آزمايشگاهي

4- آب مقطر

5- نمک طعام

6- يخ

وسائل مورد نياز

1- بشر

2- همزن شيشه اي

3- قيف

4- پارچه يا کاغذ صافي

5- سطل يا تشت پلاستيکي به منظور ايجاد وان يا حمام آب و يخ

6- دماسنج

7- کاغذ ليتموس آبي

نحوه ساخت

بشر را درون حمام آب و يخ قرار دهيد وبه د دقت 550 ميلي ليتر اسيد نيتريک را در درون آن بريزيد. دما را به 20 درجه سانتي گراد برسانيد و هگزامين را که بحالت پودر درآورده ايد به آرامي بداخل بشر بيفزائيد. در اين فرآيند دما افزايش مي يابد و لازم است با استفاده از حمام آب و يخ دما را به زير 30 درجه سانتي گراد برسانيد. (مخلوط را نيز حين افزودن هگزامين به آرامي بهم بزنيد)

در ادامه با افزودن نمک و يخ بيشتري به ظرف حاوي آب و يخِ قبلي، دما را به زيرصفر درجه سانتي گراد برسانيد و اين دما را حداقل بمدت 20 دقيقه حفظ نموده ومخلوط را در طول اين مدت نيز بهم بزنيد. در اين طريق فرآيند رساندن دما به زير صفر درجه آسان نبوده و براي رسيدن به اين دما مي توانيد نيترات پتاسيم به وان آب و يخ بيفزائيد. ( نيترات پتاسيم چون در آب حل شود، حرارت آب را از بين مي برد، بطوريکه اين ماده قادر به خنك كردن آب مي باشد. در صورت در اختيار داشتن نيترات آمونيم مي توانيد از نيترات آمونيم نيز بعنوان آلترناتيو مناسب ديگري در عوضِ بکارگيري نيترات پتاسيم استفاده نمائيد)

حال محلول را در درون يک ليتر يخ خرد شده بريزيد و مخلوط را بهم بزنيد بطوريکه يخها کاملاً ذوب شود. حال مي توانيد کريستالهاي شکل گرفته را از مايع فيلتر نمائيد. کريستالها را به نيم ليتر آب مقطردر حال جوشيدن بيفزائيد و متعاقباً کريستالها را مجدداً فيلتر نمائيد و آنها را با کاغذ ليتموس آبي تست کنيد. در صورت لزوم مراحل شستشو با آب مقطر در حال جوشيدن را آنقدر تکرار کنيد تا کاغذ ليتموس آبي بماند. (اين امر موجب پاک شدن اسيد، پايداري و ايمني بيشتر کريستالها در دراز مدت مي شود)

حال بگذاريد تا کريستالهاي مرطوب بخوبي خشک شوند. کار تمام است!

2-ب) پنتا اریتریتول تترا نیترات (پتن)

پتن يا پینتریت* با سرعت انفجاري متوسط 8350 متر بر ثانيه، جامد بلورين سفيد رنگي است، که بعنوان تقويت کننده (بوستر)، کاربرد فراواني در ساخت بمبها دارد.

در توليد پتن، روش قديمي استفاده از اسيد نيتريک جاي خود را به توليد پتن، بدون آنکه از نيتريک اسيد استفاده شود، داده است.

* PETN) PentaErythritolTetraNitrate)

در فرآيند توليد پتن [بدون استفاده از اسيد نيتريک] به مواد زير نيازمنديم:

- پنتا اریتریتول (pentaerythritol): ده گرم

پنتا اریتریتول به صورت پورد سفيد رنگي است، که از طريق فروشندگان مواد شيميايي و آزمايشگاهي بطور آنلاين نيز قابل دسترس است. آن را ممکن است بتوانيد از طريق افرادي، که با انواع افزودنی های مورد نیاز در صنعت رنگ های پودری سر و کار دارند نيز، در مقادير اندک، تهيه کنيد.

- اسيد سولفوريک 90 درصد: 70 ميلي ليتر

- نيترات آمونيم: 40 گرم

در صورتي که از نيترات آمونيمي استفاده مي کنيد، که به روشهاي خانگي (مباحث پيشين) آماده شده است، دقت نماييد کاملاً خشک باشد. در صورت عدم دسترسي به نيترات آمونيم، از نيترات پتاسيم نيز مي توانيد استفاده کنيد، هر چند بدليل مقاومت شديدي که نيترات پتاسيم به حل شدن از خود نشان مي دهد، استفاده از آن را توصيه نمي کنيم.

- اتیلن گلیکول یا ضد یخ:

در فرآيند توليد پتن دما بايستي بسيار پايين نگه داشته شود، در غير اينصورت فرآيند توليد به شکست منتهي مي شود. توصيه مي کنيم ضد يخ را به مدت يک شب در فريزر قرار دهيد، تا نتيجه مطلوبي حاصل شود.

توجه داشته باشيد، بدليل استفاده از ضد يخ، اگر دما برخلاف موارد مورد انتظار بسيار بالا برود، به منظور جلوگيري از انفجار، نبايستي مخلوط را در درون ضد يخ خالي نماييد. بهتر است يک ظرف آب و يخ بزرگ نيز در نزديکي خود داشته باشيد و در صورت لزوم مواد را داخل اين ظرف خالي نماييد.

بطور کلي گليكولها مايعاتي قابل اشتعال هستند. اين مواد كاملا در آب حل مي‏شوند و به عنوان حلال نيز كاربرد دارند. اتيلن گليكول در شرايط عادي و درمحيطهاي كاري غالبا باعث بروز ناراحتي نمي‏شود، ولي اگر زياد تكان داده شوند، گرما ببينند يا مدت طولاني با پوست در تماس باشند، امكان دارد باعث بروز عوارض شوند، لذا نصب تهويه و بكار بردن وسايل محافظت فردي از قبيل عينك، دستكش و غيره لازم است. (در صورت مساعد بودن آب و هوا بهتر است فرآيند توليد را در فضاي باز انجام دهيد)

- بي کربنات سديم (جوش شيرين): مقداري

از بي کربنات سديم همانند گذشته براي خالص سازي و بهبود کيفيت محصول نهايي و پاکسازي آن از اسيد استفاده مي کنيم.

در درون يک بشر، نيترات آمونيم را بتدريج در اسيد سولفوريک وارد نموده و آن را با هم زن شيشه اي بخوبي بهم بزنيد. اين فرآيند سبب گرم شدن مخلوط مي شود و بخارات حاصل از واکنش، در درون بشر قابل مشاهده خواهند بود.

اين مخلوط را آنقدر بهم بزنيد تا همه چيز بخوبي حل شوند. در ادامه آن را مانند شکل “الف” در درون يک حمام آب سرد قرار دهيد و گهگاهي نيز آن را بهم بزنيد.

تصوير (الف)

پس از خنک شدن محلول بطور نسبي ، درب ظرف حاوي محلول را با استفاده ازفويل هاي نازکي که در آشپزخانه ها استفاده از آنها متداول است و همچنين يک فويل پلاستيکي اضافه، مانند شکل “ب” بخوبي بپوشانيد و به دور دهانه ي بشر يک کش بياندازيد. حال ظرف را بمدت 2 ساعت در فريزر قرار دهيد. (اين زمان سرانگشتي است و بهتر است ظرف را تا زماني در فريزر قرار دهيد که اسيد شروع به انجماد در درون ظرف مي کند)

تصوير (ب)

پس از سپري شدن اين زمان، درون ظرف ديگري که براي اين مقصود آماده نموده ايد را از ضد يخ پر نماييد. پيشنهاد مي کنيم قبل از ريختن ضد يخ، درون ظرف حتماً يک کيسه يخ فوري که از داروخانه ها يا بطريق آنلاين قابل تهيه است و به cold packمشهوراست استفاده نماييد. (توجه کنيد، اين کيسه ها هر چند به کيسه هاي يخ فوري شهرت دارند ليکن داراي يخ نيستند)

پس از سرد شدن بخش زيرين ظرف، درون آن را تا نيمه با ضد يخ پر کنيد و بشر حاوي مخلوط را در درون آن قرار دهيد. حال قسمت باقيمانده درون ظرف را با ضد يخ پر نماييد. (شکل “ج”)

تصوير (ج)

مخلوط را چند دقيقه بحال خود رها کنيد تا بخوبي خنک شود. بهترين نتيجه در دماهاي زير صفر حاصل مي شود، بطوريکه رسيدن به دمايي حدود 12 يا 13 درجه سانتي گراد زير صفر را مناسبترين گزينه در فرآيند توليد پتن مي دانيم و براي رسيدن به چنين دمايي بايستي از گليکول خالص نيز استفاده نموده باشيد.

همانطوريکه در تصوير “د” مشاهده مي کنيد در چنين شرايطي دسترسي به دماي 12.8- عملي است. (دماسنج را بايستي در درون ظرف حاوي ضد يخ قرار دهيد)

تصوير (د)

حال مقدار کمي از پنتا اریتریتول را به درون ظرف حاوي اسيد وارد مي کنيم وآن را بخوبي بهم مي زنيم. دما افزايش پيدا مي کند. منتظر بمانيد تا دما مجدداً کاهش پيدا نمايد. اينکار را با قرار دادن دماسنج در درون ظرف حاوي اسيد انجام دهيد. با کاهش مجدد دما مقدار بيشتري پنتا اریتریتول را به ظرف درون اسيد وارد نماييد و بخوبي بهم بزنيد. اين عمل را به شکل مشابهي آنقدر تکرار مي کنيم تا تمامي پنتا اریتریتول به درون ظرف حاوي اسيد وارد شود. در انتهاي کار رسيدن دما به حدود 3 درجه سانتي گراد طبيعي است و از اين نظر نگراني وجود ندارد. مخلوط را بايستي 5 دقيقه يا بيشتر بهم بزنيد.

حال بشر حاوي اسيد را در درون يک حمام آب گرم مانند شکل “ر” قرار دهيد و آن را گهگاهي بهم بزنيد.

تصوير (ر)

بشر حاوي اسيد نبايد در آب گرمي که دماي آن بيش از 50 درجه سانتي گراد است، قرار داده شود. بشر را براي نيم ساعت در درون ظرف حاوي آب گرم قرار دهيد و آن را هر 5 قيقه يکبار بهم بزنيد. بررسي کنيد که دماي آب گرمِ درون ظرف به کمتر از 35 درجه نزول پيدا نکند، در غيراينصورت در دفعاتي که لازم است آب گرم درون ظرف را تعويض کنيد.

بعد از سپري شدن اين مدت زمان، بشر را براي چند دقيقه بحال خود رها کنيد تا از دماي آن کاسته شود. در ادامه محتويات درون بشر را در ظرف ديگري که حاوي نيم ليتر آب يخ است بريزيد و بلافاصله شروع به هم زدن نماييد. (بالا رفتن درجه حرارت طبيعي است)

بلورهاي جامد نامحلول سفيد رنگي در درون ظرف قابل مشاهده اند، اين اجزاء نامحلول پتن مي باشند. (تصوير “ز”)

تصوير (ز)

حال نوبت به فيلتر نمودن اين اجزاء نامحلول مي رسد. با استفاده از کاغذ صافي و ريختن مخلوط به روي آن، اجزاء پتن از مخلوط جدا شده و پتن بر روي کاغذ صافي باقي مي ماند. (تصوير “ژ”)

تصوير (ژ)

براي دستيابي به پتن با درجات خلوص بالا، دو مرتبه يا بيشتر پتن را با آب مقطر شستشو دهيد. در انتهاي اين عمل، پتن را با جوش شيرين شستشو داده و دو مرتبه ديگر نيز آن را با آب مقطر شستشو مي دهيم. (در مبحثي جداگانه به چگونگي شستشو و خالص سازي مواد منفجره، بطور تصويري، بيشتر خواهيم پرداحت)

در خاتمه کافي است بلورهاي بدست آمده را بر روي سطحي پخش کنيد تا بخوبي خشک شوند. بهتر است پتن را توام با نظارت دائمي در زير نور خورشيد خشک نماييد. در نظر داشته باشيد اين روند ممکن است چند روز به طول بيانجامد. (شکل “س”)

تصوير (س)

پتن را در مکاني خشک، خنک و تاريک نگهداري نماييد. نگهداري چندين ماهه ي پتن در چنين شرايطي بلامانع است. در پايان فرآيند خالص سازي، 22 گرم پتن با درجه خلوص 90 درصد در اختيارتان خواهد بود.

توجه:

شيوه تشريح شده در توليد پتن، از شيوه هاي قديمي متداول در توليد آن که مستلزم بکارگيري اسيد نيتريک در فرآيند ساخت بوده است، بمراتب کم هزينه تر مي باشد.

3-ب) تري نيترو فِنُل (پيکريک اسيد)

تري نيترو فنل (TNP) نوعي ماده منفجره نظامي است که از آن در مواد منفجره با حساسيت کم بعنوان بوستر(تقويت کننده) استفاده مي شود.

براي تهيه TNP روشهاي متعددي وجود دارد که ساده ترين آنها تهيه اين ماده انفجاري از آسپيرين مي باشد!

طرز تهيه:

20 عدد قرص آسپيرين بچه (یا 5 عدد قرص آسپیرین در دز 325 میلی گرم) را در يک ظرف شيشه اي خرد نمائيد. حال يک قاشق چايخوري آب به ان بيفزائيد تا بحالت خميري درآورده شود. در ادامه یک سوم تا یک دوم فنجان( 100 ميلي ليتر) الکل خالص 95 درصد به آن (کم کم) اضافه نمائيد و در حين انجام اينکارمواد را بهم بزنيد. اين محلول را در ادامه با استفاده از حوله اي کاغذي در ظرف ديگري فيلتر کنيد. (شکل زیر)

محلول فيلتر شده را درون يک ليوان يا يک ظرف سراميکي بريزيد. با قرار دادن ليوان يا ظرف در درون ظرفي حاوي آب داغ، مانند انچه که در تصویر زیر مشاهده می کنید،  اجازه دهيد آب و الکل موجود در محلول تبخير شود. (آب نبايستي آنقدر داغ باشد که موجب سوختن دستان شما شود و از نظر دما در حدي باشد که براي استحمام استفاده مي کنيد)

در پايان مرحله ي تبخير، پودرسفيد رنگي در ظرف باقي خواهد ماند. حال یک سوم فنجان (80  ميلي ليتر) اسيد سولفوريک با غلظت بالا را درون يک بطری دهان گشاد ريخته و پودر سفيد رنگ را به آن اضافه نمائيد. (تصویر زیر)

 

بطری دهان گشاد را در ظرفي حاوي آب نيم جوشي بمدت 15 دقيقه قرار دهيد. برای این منظور می توانید بطری را درون یک ماهیتابه که درون آن [ماهیتابه] را از آب گرم پر نموده اید بمدت 15 دقیقه بر روی منبع حرارتی مانند گاز و … حرارت دهید.  (تصویر زیر)

محلول را بايستي به رنگ زرد پرتقالي مشاهده کنيد. حال سه قاشق چايخوري (15 گرم)  نيترات پتاسيم به محلول اضافه نمائيد. بهتر است این عمل را در سه مرحله انجام دهید  و در هر مرحله محلول را با یک میله چوبی بخوبي بهم بزنيد. محلول به رنگ قرمز درآمده و سپس به رنگ قبلي (زرد پرتقالي) باز مي گردد.(شکل زیر)

در ادامه در حاليکه گاهگاهي محلول را بهم مي زنيد اجازه دهيد دماي محلول به دماي محيط (اتاق) برسد.

حال به آهستگي محلول را درون پنج چهارم فنجان (300 ميلي ليتر) آب سرد بريزيد و متعاقباً در حين انجام اينکار محلول را نيز به آهستگي بهم بزنيد. (شکل زیر)

حال محلول را درون بطری دهان گشاد دیگری با استفاده از یک حوله کاغذي فيلتر کنيد. ذرات زرد رنگ نوراني بر روي حوله باقي خواهد ماند. اين ذرات را با ریختن دو قاشق چایخوری (25 ميلي ليتر)  آب  بر روی آنها شستشو دهيد و مایع درون بطری دهان گشاد را در خاتمه به دور بریزید. (شکل زیر)

ذرات را در درون ظرفي سراميکي بمدت 2 ساعت در حمام آب گرم قرار دهيد، بدين معنا که ظرف سراميکي را در درون ظرفي محتوي آب گرم مانند مراحل قبل قرار مي دهيم. (داغي آب در حدي نباشد که باعث سوختن دستان شما شود)

ج) مواد انفجاری درجه پایین

مواد منفجره بسيار حساسي نسبت به حرارت و ضربه بوده، که با احتياط زياد و درمقادير بسيار کم بايستي جابجا شوند واز آنها براي درست کردن چاشني استفاده ميکنند. چاشني (Detonator) وسيله اي است که به وسيله حرارت، ضربه يا شوکهاي الکتريکي منفجر ميشود و به نوبه خود باعث انفجار مواد منفجره با حساسيت کمتر ميشود. بترتيبي که در مباحث بعدي مشاهده خواهيد نمودچاشني را به وسيله مکانيسم دلخواه از قبيل فتيله، تايمر، سيستم کنترل شونده از راه دور و … مي توان منفجر نمود که اين انفجار، خود باعث انفجار ماده اصلي ميشود.

به مواد اصلي اين گروه به فولمینات جیوه، فولمینات نقره، آزید سرب و … مي توان اشاره نمود.

1-ج) فولمينات نقره

از فولمینات نقره، که ماده ي منفجره ي بسیار حساسي در برابر شوک و اصطکاک است، در ساخت چاشني ها (مواد منفجره اوليه ) استفاده مي شود.

طريقه تهيه:

8 میلی لیتر اسید نیتریک 70٪ را در یک بشر 100 میلی لیتری حرارت دهيد تا دماي آن به 35 الي 38 درجه سانتي گراد برسد. حال 1 گرم فلز نقره را به اين اسید بيفزاييد. در نظر داشته باشيد، ممکن است مقداري حرارت ديگر براي حل شدن کامل نقره مورد نياز باشد.

توجه: در حالی که نقره در حال حل شدن است، با توليد گازهای سمی روبرو خواهيد بود و بهتر است اين عمل را در فضاي باز و يا مکاني که داراي تهويه مناسب است انجام دهيد.

حال 15 میلی لیتر اتيل الکل 95 درصد را در یک بشر 500 میلی لیتری بريزيد و آن را در یک حمام نمک – یخ قرار دهید. پس از حل شدن کامل نقره، به آرامی محلول را به الکل اضافه کنید. (دما بايستي به زير 18 درجه سانتي گراد رسانده شود)

احتياط: با خطر توليد گاز هاي سمی بيشتري روبرو هستيد.

زماني در حدود 25-30 دقیقه برای تکمیل واکنش نهايي مورد نياز بوده و پس از آن 200 میلی لیتر آب سرد به محلول اضافه کنيد تا فولمینات نقره ای به شکل رسوب در درون ظرف نمايان شود.

تا آنجا که مي توانيد مايع اضافي درون بشر را به بيرون بريزيد و سپس کريستالهاي ته نشين را با استفاده از يک قيف پلاستيکي و کاغذ صافي فيلتر کنيد. براي شستشوي کريستالها مي توانيد در حالي که مواد ته نشين (کريستالها) بر روي کاغذ صافي باقي است، 30 ميلي ليتر اتيل الکل بر روي آنها بريزيد تا عمل شستشو را نيز بر روي آنها انجام داده باشيد. به منظور جلوگيري از امکان تجزيه، فولمینات نقره بدست آمده را به دور از نور خورشید نگهداري نماييد.

2-ج) نيترو گليسيرين

در يک بشر 75 ميلي ليتري 13 ميلي ليتر اسيد نيتريک 98 ريخته و بشر را در حمام آب و يخ قرار مي دهيم تا دماي آن به زير دماي محيط برسد. حال سه برابر آنچه که از اسيد نيتريک در اختيار داريد، اسيد سولفوريک 99 درصد به درون بشر اضافه نمائيد. (در اينجا 39 ميلي ليتر)

عمل ميکس نمودن را به آرامي انجام دهيد. پس از مخلوط شدن دو اسيد با افزودن مقداريخ بيشتري به حمام آب و يخ تعبيه شده در زير بشر دماي مخلوط را به 10 الي 15 درجه سانتي گراد برسانيد.

پس از خنک شدن، گليسيرين را به مخلوط فراهم آماده اضافه کنيد. گليسيرين را به مقدار بسيار کمي با استفاده از يک فطره چکان به آرامي و با احتياط به گونه اي به مخلوط دو اسيد اضافه کنيد که تمامي سطح اسيد از آن پوشيده شود.

به مرحله بسيار حساسي وارد مي شويم. واکنش در اين مرحله بسيار گرمازا بوده و دما بايستي به کمتر از30 درجه سانتي گراد کاهش داده شود. چنانچه با افزودن يخ قادر به کنترل دما نباشيد و دما به بالاي 30 درجه سانتي گراد برسد با خطر انفجار روبرو خواهيد بود و در اين مرحله در صورت روياوريي با چنين وضعيتي به منظورجلوگيري از وقوع انفجار، بشر را از حمام آب و يخ خارج ساخته و محتويات درون آن را با احتياط به درون حمام آب و يخ خالي نمائيد.

در صورت توانايي در کنترل مراحل فوق، 10 دقيقه عمل ميکسينگ در ترکيب دو اسيد با گليسيرين را دنبال نموده و متعاقباً محتويات بشر را به درون بشر بزرگتر ديگري که حاوي آب مي باشد انتقال مي دهيم. (بدليل ناخالصي ها متعدد در آب تهران و ديگر شهرهاي کشور بهتر است از آب مقطر استفاده نمائيد)

کمي صبر مي نمائيم تا نيترو گليسيرين بطور کامل ته نشين شود. آب را خارج مي نمائيم و با استفاده از يک قطره چکان نيترو گليسيرين را به ظرف ديگري حاوي بي کربنات سديم (جوش شيرين) منتقل مي کنيم.

مرحله نهايي جدا نمودن نيترو گليسيرين از بي کربنات سديم است که با استفاده از يک قطره چکان قابل انجام است. کار تمام است! (در نظر داشته باشيد هدف از انجام اين مراحل پاک سازي نيترو گليسيرين از اسيد مي باشد. باقي ماندن اسيد تنها سبب مي شود که نيترو گليسيرين بسيار ناپايدارتر از وضعيت معمول عمل کند)

3-ج) تتريل (tetryl)

مقدار کمي دي متيل آنيلين (dimethylaniline) را در مقدار زيادي اسيد سولوفوريک حل نموده و در ادامه اين مخلوط را به مقدار وزني معادلي از اسيد نيتريک بيفزائيد.

نکات احتياطي را مشابه قبل رعايت نموده و بشر را بايستي قبلاً در حمام آب و يخ قرار داده باشيد! حال به آهستگي اين مخلوط را بهم بزنيد. پس از 5 دقيقه تتريل را فيلتر وجدا نمائيد و آن را در بشر ديگري حاوي آب سرد بشوئيد.

در ادامه تتريل را در آب تازه ديگري که حاوي مقدار کمي بي کربنات سديم (جوش شيرين) است بجوشانيد تا هر گونه اسيد اضافي ديگري از آن زدوده شود. اين شستشو را در در صورت لزوم در دفعات مکرر ديگري آنقدر تکرار نمائيد تا با اندازه گيري PH بوسيله کاغذ تورنسل (ليتموس) با سنجش ميزان اسيدي بودن تتريل اين ماده از اسيد کاملاً عاري و پاک دانسته شود. (در صورت دسترسي به تجهيزات پيشرفته تر مي توانيد از PH سنجهاي مدرن ديجيتالي نيز استفاده نمائيد)

تتريلي که از اسيد بطور کامل پاک گرديده است را از آب فيلتر نموده و بگذاريد تا خشک شود. تتريل به شکل بلورهاي جامد زرد رنگ مي باشد.

4-ج) اگدن (EGDN)

اگدن (EGDN) کلمه اختصاری (کوتاه شده) براي اتیلن گلیکول دی نیترات بوده و از نظر خواص تقریباً مانند نیتروگلیسیرین عمل مي کند.

اگدن مي تواند همانند همتاي خود ]نيترو گليسيرين[ موجب سردرد ]بمراتب [شدید شود.

سرعت انفجاري اگدن از نیتروگلیسیرین کمتر است، ليکن به دليل پايداري بيشتر و توليد مطمئن تر، به طور عمده بر نيترو گليسيرين ترجيح داده مي شود.

ماده اصلي در توليد اگدن، اتیلن گلیکول است که عنصر اصلی در ضد یخ اتومبيل محسوب مي شود.

طريقه تهيه:

22 میلی لیتر اسید سولفوریک غلیظ (> 75٪) و 15 میلی لیتر اسید نیتریک غلیظ (> 75٪) را در یک بشر 250 میلی لیتری با يکديگر مخلوط نماييد. دماي بشر را با قرار دادن بشر در یک حمام نمک، یخ و آب به کمتر از 20 درجه سانتی گراد برسانيد.

حال به آرامی با یک پیپت یا بورت، 9 میلی لیتر اتیلن گلیکول را به شکل قطره قطره به محلول اضافه نماييد، بطوريکه دما در زیرC° 25 در تمام اوقات حفظ شود.

بعد از اضافه نمودنِ کامل اتیلن گلیکول، محلول رو به مدت ۱۵ دقیقه، بحال خود رها کنيد.

پس از سپري شدن زمان فوق، محلول را داخل يک بشر ۱۰۰۰ میلی‌لیتری ریخته و ۶۰۰ میلی‌لیتر آب به آن اضافه کرده و چند بار آن را بهم بزنید، سپس محلول را برای خالص سازی داخل قیف جدا کننده ریخته و اجازه دهید، اگدن ته نشین شود، سپس آن را از محلول اسید جدا کنید و محلول اسید را برای دفعات بعدی ساخت، نگه دارید. اگدن بدست آمده را دوباره داخل قیف ریخته و ابتدا با آب ۴۰-۳۵ درجه و سپس با محلول ۴% جوش شیرین و در آخر با محلول نمک شستشو داده وآن را به مدت ۲ روز در مکاني عاري از ضربه و سر و صداي شديد و دور از گرما قرار دهید تا ناخالصی های آن ته نشین شود. بعد از ۲ روز ph آن را با کاغذ لیتموس آبی اندازه بگیرید. اگر کاملا از اسید پاک نشده است، آن را چند بار دیگر شستشو دهید. در نظر داشته باشيد بدليل ترکيب مقداری از آب در خلال شستشو با آن،​ می‌توانید آن را داخل یک دسیکاتور به مدت چند روز نيز قرار دهید، تا کاملا عاری از آب شود. اگدن آماده براي مرحله انفجار است.

5- ج) آزید ( ازتور ) سرب

ليد آزيد يا آزيد سرب (Lead Azide) به طور گسترده در چاشني هاي مواد منفجره مورد استفاده قرار مي گيرد و گرچه سرعت انفجار آن از فولمينات جيوه کمتر است، ليکن به دليل پايداري بيشتر [در حفظ خلوص بيشتر در نگهداريهاي طويل المدت] به طور عمده بر فولمينات ترجيح داده مي شود.

براي ساخت ليد آزيد به صورت زير عمل مي کنيم:

ابتدا 33/2 (دو مميز سي و سه) گرم سدیم آزید و 058/0 (پنجاه و هشت هزارم) گرم هیدروکسید سدیم را با 70 میلی لیتر آب در درون يک قيف چکاننده ي آزمايشگاهي ترکيب مي کنيم و حين ترکيب آن را به آرامي تکان مي دهيم.

حال 9/6 (شش مميز نه) گرم نیترات سرب و 35/0 (سي و پنج صدم) گرم دکسترين را در 90 میلی لیتر آب در یک بشر 250 میلی لیتری حل نماييد و 1 یا 2 قطره هیدروکسید سدیم 10٪ را به محلول اضافه نماييد. ( در صورت در اختيار داشتن PH سنج،PH مناسبِ عمل، حدود 5 است)

حال محلول را [غيرمستقيم] در حدود 60 الي 65 درجه سانتي گراد، با استفاده از يک حمام آب حرارت دهيد، بطوريکه اين گرما از طريق آب به بشر منتقل شود و حين گرما دادن، محلول را با يک ميله چوبي يا پلاستيکي نيز بهم بزنيد تا از تشکيل کريستالهاي بزرگ جلوگيري شود. توجه داشته باشيد، نبايستي محلول را بگونه اي بهم بزنيد، که محتويات درون ظرف به اطراف پاشيده شده و حتي دقت نماييد از ايجاد تماس ميان هم زن و دیواره هاي ظرف خودداري شود، عدم توجه به اين موضوعات مي تواند باعث انفجار برخی از بلورها حين عمل شود.

حال ترکيب درون قيف چکاننده را به آرامي به درون محتويات درون بشر اضافه نماييد. لازم است اين عمل را در حالي که مواد درون بشر بهم زده مي شوند، به صورتي انجام دهيد، که فرصت کافي به انجام واکنش (حدود 10 دقيقه) داده شود و بديهي است شير قيف چکاننده نبايستي بترتيبي باز شود، که محتويات درون آن با سرعت بيشتري به درون بشر منتقل شود.

با پايان يافتن اين مدت زمان، بشر را از حمام آب خارج کنيد و همچنان مخلوط درون ظرف را بهم بزنيد تا به دماي آن به دماي اتاق برسد. (اين عمل ممکن است حدود 1 ساعت بطول بيانجامد)

پس از اين مدت زمان، کافي است کريستالهاي آزيد سرب را که بصورت ته نشين نمايان است، فيلتر و جدا نماييد و آن را در بشر ديگري حاوي آب سرد بشوئيد. (بهتر است اينکار را با افزودن 150 میلی لیتر آب به بلورهای ازيد سرب در مقاطع جداگانه اي در افزايش هاي 50 میلی لیتري از آب در شستشوانجام دهيد)

نمونه بدست آمده را به مدت 8 تا 15 ساعت یا بیشتر، اما نه بیش از 24 ساعت، در دماي 65 درجه سانتي گراد خشک نماييد. آزید سرب بصورت بلورهای کوچک کروی به رنگ مات در اختيارتان خواهد بود.

مقدار آزید سرب بدست آمده حدود 5 گرم مي باشد. آزيد سرب، که دربرابر شوک، ضربه و اصطکاک بسيار حساس است، در دماي 350 درجه سانتي گراد بطور خودبخود آتش مي گيرد.

توجه 1: در صورت عدم در اختيار داشتن قيف چکاننده، مي توانيد اين عمل را با استفاده از يک بشر ديگر به منظور فراهم آوردن محلول اوليه و وسايلي چون پيپت (Pipet) و بورت (Buret) نيز انجام دهيد.

توجه 2: از نزديک نمودن آزيد سرب به شعله خودداري نماييد.

توجه 3: آزيد سرب جاذب رطوبت است و بهتر است براي نگهداري، آن را بصورت مرطوب، در درون بطريهاي پلاستيکي نگهداري نماييد. (در زمان استفاده مي توانيد آن را مجدداً خشک نماييد)

6-ج) فولمينات جيوه

5 گرم جيوه خالص را با 35 ميلي ليتر اسيد نيتريک مخلوط کنيد. به آرامي ترکيب را حرارت دهيد تا مخلوط به رنگ سبز در آمده و حبابهايي در آن ظاهر شود.

حال محلول را به آرامي و به تدريج درون ظرف ديگري محتوي الکل سفيد بريزيد. مخلوط شروع به بيرون دادن بخار به رنگ قرمز ميکند. (نکات احتياطي مانند استفاده از ماسک و تهويه مناسب حين کار را فراموش نکنيد)

بعد از حدود نيم ساعت، رنگ بخارها به تدريج سفيد ميشود و واکنش به اتمام ميرسد. بعد از چند دقيقه، به محلول آب (ترجيحاً آب مقطر) اضافه کنيد و آنرا رقيق کنيد. حالا کل محلول را به وسيله کاغذ صافي فيلتر کنيد و با آب مقطر سرد چندين بار کريستالهاي کوچک سفيد رنگ ته نشين شده در کاغذ صافي را بشوئيد. اين کريستالها فلومينات جيوه خالص هستند. اما بايد خوب شسته شوند تا اسيد در آنها باقي نماند.

نکته: به منظور بالا بردن ضرائب ايمني درحمل بسته هاي انفجاري، از ترکيب فولمينات جيوه و کلرات پتاسيم نيز ممکن است استفاده شود. (90 درصد فولمينات جيوه/10 درصد کلرات پتاسيم)

تجربه نشان داده است مخلوط فولمينات – کلرات قدرت بالاتري را نيز در ترکيب موجب مي شود، بطوريکه استفاده از اين مخلوط در ساختمان چاشني ها نيز کم و بيش باب شده است.

7-ج) استون پروکسید (پروکسيد استون)

100 سي سي استون را درون بشر ١ لیتری ريخته و ٢٠٠ سی سی آب اکسیژنه را به آن اضافه می‌کنیم. حال بشر را درون ظرف آب و یخ قرار مي دهيم تا دمای استون و آب اکسیژنه به ۵ درجه سانتی‌گراد برسد. (البته اگراين دما از ۵ درجه سانتی گراد پایین تر باشد بهتر است)

حال ٢٠سی سی اسید سولفوریک ٩٨ % صنعتی یا آزمایشگاهی را قطره قطره به محلول اضافه می کنیم. اضافه کردن اسید سولفوریک باید حتما قطره قطره باشد، زیرا اين واکنش گرمازا بوده و اضافه کردن آن با تولیدگرما همراه است.

دمای محلول را با دماسنج کنترل می کنیم، تا از ١۵ درجه سانتي گراد بالاتر نرود، در غير اينصورت اضافه کردن اسید سولفوریک را قطع می کنیم و مقداری یخ به ظرف زيرين اضافه می‌کنیم تا دما مجدداً به زیر ١٠ درجه سانتي گراد تقليل پيدا نمايد. پس از تمام شدن اسید سولفوریک، دهانه ي بشر را با استفاده از یک نایلون و نخ بسته و بشر را 2 تا 3 ساعت در فریزر می گذاریم. بعد ازدو تا سه ساعت، دانه های ریز سفید رنگ استون پروکسید، در ته بشر ته نشین شده و باید آن ها را فیلتر نمود. فیلترکردن را با استفاده از قیف پلاستیکی و پارچه انجام می دهیم.

پس از فیلتر کردن استون پروکسید، مقداری آب بر روی دانه های استون پروکسید بريزيد و این عمل را ٢ بار انجام دهيد تا استون پروکسید از ناخالصی ها پاک شود.

استون پروکسید بدست آمده تقریباً بیست تا سی گرم می‌باشد که برای استفاده باید آن را کاملا خشک کرد. یعنی در ظرفی، مواد را پهن می کنیم تا خشک شود. اين ظرف را در سايه و به دوراز نور مستقیم آفتاب قرار دهيد.

برای امتحان کردن آستون پروکسید کافی است مقدار کمي از آن (مثلا به اندازه سر کبریت) را برداشته و شعله کبریت را به آن نزدیک نمائيد. وقتی شعله به آن برسد خیلی زود آتش می‌گیرد.

برای نگهداری آستون پروکسید می توانید آن را در یک ظرف حاوی آب بریزید و با خیال آسوده آن را نگهداری کنید، زیرا آستون پروکسید خیس از حساسیت خیلی کمی برخوردار است. (در زماني که می خواهید سر ظرف را ببندید، مراقب باشید که دانه های استون پروکسید به قسمت سر ظرف نچسبیده باشد، زیرا با بسته شدن سر ظرف دانه های استون پروکسید در معرض اصطکاک قرار می‌گیرد وموجب انفجار مي شود)

توجه داشته باشيد در زمان استفاده، بايستي آن را مجدداً کاملاً خشک نمائيد. (آن را در ظرفي در سايه پهن کنيد تا مجدداً خشک شود)

نکته 1: اين ماده بعد از گذشت مدت زمان طولانی کمی از قدرت انفجاری خود را از دست می‌دهد. به همین دلیل، توصیه می کنيم که حداکثر تا ١٠ روز پس از ساخت، از آن استفاده شود.

نکته 2: از استونِ صنعتي استفاده کنيد و بياد داشته باشيد، نمونه هايي از استون که براي پاک کردن لاک ناخن در خانمها کاربرد دارد، مناسب نيستند.

8-ج) نيترو سلولز

ابتدا مقدار ۳۰۰ سی سی اسيد نيتریک ۶۵ %را درون یک ظرف پلاستيکی در دار ۲ ليتری ریخته و مقدار ۵۰۰ سی سی اسيد سولفوریک ۹۸ % صنعتی به آرامي به آن اضافه کنيد.

درِ ظرف را بر روی آن قرار داده و ظرف حاوی اسيدها را در آب خنک قرار دهيد و صبر نماييد تا دمای اسيدها به دمای محيط برسد.

حال ظرف حاوی اسیدها را درون ظرف آب و یخ قرار دهيد تا دمای اسیدها به 10 الي 15 درجه سانتي گراد برسد. در چنين دمايي ، ۶٠ گرم پنبه را بتدريج به اسیدها اضافه نماييد و با همزن شیشه‌ای پنبه ها را به درون اسید هدایت نماييد.

مجدداً درِ ظرف پلاستیکی را روی آن گذاشته و یک ساعت صبر نماييد. در این مدت درِ ظرف پلاستیکی را سه تا چهار مرتبه ديگر برداريد و پنبه ها را با همزن شیشه ای به هم بزنيد.

پنبه ها را از درون اسیدها بیرون آورده و بخوبي آنها را فشار دهيد تا اسید از درون آنها خارج شود. حال آن را درون ۴ لیتر آب ١٠ درجه ريخته و هريک را قشار دهيد تا اسید از آن خارج شود. (بهتر است اين عمل را درون ۴ لیتر آب ديگر به تشابه آنچه که مشاهده نموديد تکرار نماييد)

در انتها نيز پنبه اي که به نيترو سلولز تغيير حالت داده است را فشار دهيد تا مقدار آبی که درون نیتروسلولز است از آن خارج شود و نیتروسلولز را درون یک ظرف پهن کرده و صبر می‌کنیم تا کاملاً خشک شود. نیترو سلولز به شعله آتش حساس می‌باشد، هیچ وقت به مقدار زیاد آن را به شعله آتش نزدیک نکنید.

تذکر: نيترو سلولزي که به مقدار زيادي نيتره شده باشد و در حلالها قابل حل باشد، به باروت پنبه که باروت بي دود نيز خوانده مي شود [باروتي که پس از سوختن دود ایجاد نمی‌کند] تغيير حالت مي دهد.

براي ساخت اينگونه باروت کافي است در فرآيند ساخت نيترو سلولز در فوق، پنبه را مدت زمان بيشتري (يک شبانه روز) در داخل محلول باقي نگه داريد و در اين مدت درب ظرف را با درپوشي بسته نگه داريد. به منظور پرهيز از خطرات احتمالي، کار را با مقادير کمتر آغاز کنيد، بطوريکه مقادير اسيد نيتريک، اسيد سولفوريک و پنبه را بترتيبي که در ساخت نيترو سلولز آمده است، به ترتيب به مقادير 10 سي سي،10 سي سي و نيم گرم کاهش دهيد. کار در چنين شرايطي در کاهش خطرات احتمالي بسيار موثر است، ولي نيازمند حوصله بيشتري در ساخت بيشتري از اين ماده در دفعات جداگانه اي خواهد بود.

در نظر داشته باشيد نيترو سلولزي که بدين ترتيب فراهم آمده است را پس از اينکه با استفاده از قیف و کاغذ صافی از محلول فیلتر نموديد، بايستي در داخل یک لیوان محتوی آب مقطر قرار داده و هم بزنید تا شسته شود. بهتر است با استفاده از کاغذ لیتموس بررسي نماييد که آیا هنوز خاصیت اسیدی وجود دارد یا خير؟ در صورت خنثی شدن خاصیت اسیدی، رنگ آبی کاغذ تغییر نمی‌کند. بديهي است این عمل را لازم است آنقدر تکرار کنيد تا خاصيت اسيدي کاملاً از بين برود. در ادامه آنرا در جای خشکي نيز قرار دهيد تا رطوبت آن کاملاً گرفته شود.

مي توانيد نيتروسلولز را با استون در نمونه صنعتي، نه در نمونه هايي که براي پاک کردن لاک ناخن در خانمها کاربرد دارد، ترکيب کنيد تا بتوانيد آن را قابل تبديل به پولک، رشته رشته و ديگر فرم ها نماييد. توجه داشته باشيد براي برخي از انواع پودرِ باروتِ بدون دود، بجاي استون از نيتروگليسيرين نيز استفاده مي شود. اين موضوع را نيز در نظر داشته باشيد، عليرغم نام آن، اين ماده ي منفجره به شکل پودر نبوده و معمولاً به شکل دانه هاي ريز يا رشته هاي کوچک مي باشد.

مخلوط اوره (60 درصد)، گوگرد (15 درصد) و کربنات کلسيم (25 درصد) نيز گونه اي باروت بدون دود است. (بهتر است از اوره آزمايشگاهي استفاده کنيد)